Hoe gezonken vliegdekschip de USS Lexington werd gevonden in de Koraalzee (2024)

In het tv-programma Drain the Oceans ontrafelen we de mysteries achter bekende scheepsrampen, met expedities en 3D-reconstructies. Elke werkdag om 20:00. Bekijk hier de hele programmering van History Month.

Paul Allen is op 15 oktober 2018 overleden. Allen, medeoprichter van Microsoft en zoon van een veteraan uit de Tweede Wereldoorlog, sponsorde een onderzoeksteam dat jarenlang naar scheepswrakken uit die oorlog zocht. Tot zijn ontdekkingen behoorden onder meer de USSIndianapolis en ’s werelds grootste gezonken slagschip, de Musashi.

De USS Lexington is uiteindelijk decennia later en op duizenden meters diepte ontdekt.

De bemanning van het onderzoeksschip Petrel (R/V Petrel) van miljardair en medeoprichter van Microsoft Paul Allen, ontdekte in oktober 2018 het scheepswrak van het vliegdekschip uit de Tweede Wereldoorlog. Het werd op meer dan achthonderd kilometer van de oostkust van Australië op een diepte van ongeveer drie kilometer in de Koraalzee gevonden.

De Lexington is een van de eerste vliegdekschepen die door de VS zijn gebouwd. Op het moment dat het in 1942 tot zinken werd gebracht, waren er 216 bemanningsleden en 35 vliegtuigen aan boord.

Overblijfselen van de oorlog

Allen was de zoon van een WOII-veteraan. Ongeveer zes maanden nadat het team van de R/V Petrel de mogelijke coördinaten van het gezonken schip had ontvangen, wilde het team de Lexington gaan opsporen. Het 76 meter lange schip, dat in eerste instantie in 2017 in de Filipijnenzee was ingezet, werd voor deze missie uitgerust met onderwaterapparatuur die tot vijf en een halve kilometer diep kan komen.

“We hebben hier te maken met barre omstandigheden,” vertelde Robert Kraft, Allens directeur voor onderwateronderzoek, de media. “Het is er duizenden meters diep en zeer onvoorspelbaar. We sturen veel elektronica en hoogspanningsapparatuur de diepte in waar het niet thuishoort. Dat is altijd een uitdaging.”

De Lexington was oorspronkelijk besteld als slagkruiser, maar werd uiteindelijk in 1925 afgebouwd als vliegdekschip. Op 4 mei 1942 was het schip samen met de USS Yorktown verwikkeld in een strijd tegen drie Japanse vliegdekschepen. Dit was de eerste vliegdekschip-tegen-vliegdekschipslag uit de geschiedenis. De Lexington incasseerde meerdere bommen en torpedo’s, totdat het ten slotte op 8 mei verging. Een tweede ontploffing veroorzaakte oncontroleerbare branden die door het schip raasden en de bemanning werd opgeroepen het schip te verlaten. De USS Phelps lanceerde de torpedo’s die het schip uiteindelijk deden zinken. (Lees ook: Wrak van 72 jaar oud oorlogsschip ontdekt).

Doordat er Amerikaanse schepen in de buurt waren, konden 2770 bemanningsleden en officieren van het gedoemde schip worden gered. Onder hen waren de kapitein en zijn hond Wags, de scheepsmascotte die altijd aan boord was.

Behalve de Lexington zonken er nog meer schepen. De Amerikaanse schepen Sims en Neosho gingen ten onder en de Yorktown liep schade op. Ook het Japanse vliegdekschip Shōhō zonk en het vliegdekschip Shōkaku liep aanzienlijke schade op.

De Slag in de Koraalzee stopte de Japanse opmars. Dit was ook voor het eerst dat twee schepen die strijd voerden, zich niet in elkaars blikveld bevonden.

Diep in de zee

Andere expedities van Allen hebben tot ontdekkingen geleid. Zo vond zijn team in november 2017 de USS Ward, in augustus 2017 de USS Indianapolis en in februari 2015 de USS Astoria. Het team vond in maart 2015 ook het Japanse slagschip Musashi en in 2017 de Italiaanse torpedobootjager Artigliere.

Op onderwaterbeelden zijn de grote kanonnen met gepantserde schilden te zien die ooit op het vliegdekschip werden ingezet, net als enkele vliegtuigen die over de oceaanbodem zijn uitgestrooid. Driekwart eeuw onder water heeft zijn tol geëist van het ooit zeewaardige schip. Desalniettemin is het een opmerkelijke historische en archeologische vondst.

“Al deze inspanningen hebben hun vruchten afgeworpen. Ik voel me wel opgelucht en ik kijk uit naar het volgende onderdeel, het verkennen van het wrak,” zegt piloot en onderzoeker Paul Mayer in de media. “En dan hoop ik snel weer op zoek te gaan naar het volgende schip.”

Dit verhaal werd oorspronkelijk op maandag 5 maart 2018 in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com en later aangepast.